Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, şehirlerde uzun süredir tartışma konusu olan keyfi imar değişikliklerini sınırlandıracak yeni bir uygulamayı resmen hayata geçirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan “İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği”, imar planı değişikliği sonrası ortaya çıkan değer artışının yüzde 90’ının kamuya aktarılmasını zorunlu hale getiriyor.
Bu düzenleme ile birlikte, plan değişikliğiyle aniden yüksek değer kazanan arsalardan elde edilen kazancın büyük bölümü kamuya dönecek. Böylece hem şehirlerin plansız büyümesinin önüne geçilecek, hem de imar süreçlerinin keyfi uygulamalara açık yapısı önemli ölçüde kontrol altına alınacak.
Değer Artış Payında Yeni Dönem
Yeni yönetmeliğe göre değer artış payı yalnızca arsadaki gerçek değer artışını kapsayacak. Vatandaşlara ödeme kolaylığı sağlanırken, peşin ödeme tercih edenlere yüzde 10 indirim uygulanacak. Dileyen mülk sahipleri ise tutarı taksitlendirme yoluyla ödeyebilecek.
Yıllardır Süren “Kamu Alanı” Sorununa Çözüm
Düzenlemenin önemli maddelerinden biri de kamulaştırma yapılamayan taşınmazlarla ilgili. Geçmişte okul, idari tesis veya sağlık merkezi gibi alanlara ayrılmasına rağmen kamulaştırılamadığı için yıllarca kullanılamayan özel mülkiyet taşınmazlar, artık kamu kurumlarının ihtiyaç duymaması halinde plan değişikliğine konu olabilecek.
Bu düzenleme sayesinde yıllardır çözüm bekleyen mülk sahiplerinin mağduriyeti giderilecek ve kamu ile vatandaş arasındaki hukukî uyuşmazlıklar mahkemeye taşınmadan çözülebilecek.
Planlı Şehirleşme ve Kamu Yararı Vurgusu
Bakanlık yetkilileri, yeni düzenlemenin temel amacının şehirlerin planlı gelişimini sağlamak, imar süreçlerini şeffaflaştırmak ve kamu yararını en üst düzeye çıkarmak olduğunu belirtiyor. Yönetmelikle birlikte hem yerel yönetimlerin hem de mülk sahiplerinin imar değişiklikleri konusunda daha adil ve dengeli bir sürece dahil olması hedefleniyor.
Yeni uygulama, Türkiye’nin büyüyen şehirlerinde imar rantı kaynaklı eşitsizliklerin azaltılması adına son yılların en önemli düzenlemelerinden biri olarak değerlendiriliyor.
