YÖRÜKLER...
Günümüzde Yörük hayatının yaşandığı bölgeler,
Göçebe yörük kervanı Konya Yörük, göçebe yaşam tarzını seçmiş Türkmenlerdir.
Türkçe'deki yürümek kelimesinden türetilmiştir. Anadolu'da yaylak kışlak hayatı yaşayan Türkmen aşiretleri ''çobanları'' için de kullanılır.
Anadolu halkının çok önemli nüfus çoğunluğunu oluştururlar.
Balkanlar'daki Türkler arasında da yüksek miktarda Yörük bulunmaktadır.
Rumeli Yörükleri:
Tanrıdağı Yörükleri, Kocacık Yörükleri, Naldöken Yörükleri, Vize Yörükleri vb. gruplara ayrılmaktadır. Bugün Bulgaristan, Yunanistan ve Makedonya'nın dağ köylerinde yaşamaktadırlar.
Osmanlı İmparatorluğu, tüm Balkanlar'da elde ettiği topraklara sahip olunması için sadece; ''Türkmen Yörükleri göndermiş ve görevlendirmiştir.'' Yörükler, Anadolu ve Rumeli'de göçebe olarak yaşayan, geçimlerini hayvancılıkla sağlayan ve mevsimlere göre ova veya yaylalarda kurdukları çadırlarda oturan Oğuz Türklerine verilen ad. Bunlara, Türkmenler adı da verilir.
''Cesur, muharip, iyi yürüyen, eli ayağı sağlam'' gibi manaları ifade eden, ''Yörük'' kelimesi yerine, ''yürük'' kelimesi de kullanılır. Umumi olarak konar göçer hayat yaşayan bütün topluluklar için kullanılan bu isim, daha çok göçebe Oğuz boyları için alem özel isim olmuştur.
11. yüzyılda Orta Asya'dan göç eden ve göçebe hayat yaşayan Oğuzlar, İran'dan geçerek, Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'ya geldiler.
Burada da eski hayat tarzlarını aynen devam ettirdiler. İlk zamanlar Türkmen adıyla anılan Oğuzların bir kısmı yerleşik hayata geçti. Anadolu'nun İslamlaştırılıp Türkleştirilmesi sırasında, Oğuz boyları, Anadolu'nun her tarafına yayıldı.
Bir kısmı yerleşik hayata geçerek, Türkmen adını aldı, bir kısmı da göçebe hayatını sürdürüp Yörük ismiyle anıldı.
Osmanlıların Rumeli'ye geçişinden sonra, Yörüklerin önemli bir bölümü de Rumeli'ye göç ettirildi.
Günümüzde Yörükler:
Türkiye'de, Osmanlı döneminde 19. yüzyıldan sonra aşayiş ve devlet otoritesinin temini için mecburi iskan ettirilerek göçebe yaşam tarzından vazgeçirtilen gruplar da kendilerini "Yörük Türkmenler" olarak, tanımlarlar. 17. yüzyıldan önce yerleşik hayata geçenler ise, kendilerini; "Manav Türkmenler" olarak tanımlarlar.
Aslında Türkiye'nin nüfusunun oldukça büyük bir bölümü köken olarak Yörük Türkmen'dir.
Tüm Ege ve Akdeniz, İç Anadolu'nun Güney şehirleri ve Batı Karadeniz ile Güney Marmara gibi, fakat Türklerin Anadolu'ya göçüyle yerleşik hayata geçen Oğuz Türkleri "Türkmen" adıyla kalmış, göçebe kalanlar ise, Yörük adıyla anılmışlardır.
Bu yörükler de yavaş yavaş yerleşik hayat tarzına geçtikleri için, günümüzde özellikle Toroslar'da göçebe Yörükler kalmıştır. Ancak göçebe yörüklere fazla olmasa da Türkiye'nin pek çok bölgesinde rastlanmaktadır.
Günümüzde yörüklerin büyük bölümü ise, tam yerleşik yaşam biçimine geçmişlerdir. Ancak panayır, keşkek, kıl çadırı, kilim, hasır ve deve güreşleri gibi bazı göçebe alışkanlıklarını halen devam ettirirler.
Osmanlı devletinin zorunlu iskan politikaları sebebiyle yerlerinden yurtların edilen Avşar, Yörük, Türkmen tayfası bu duruma sessiz kalmamış, Dadaloğlu ve Karacaoğlan şiirlerinde ve ağıtlarında buna karşı çıkmış ve günümüze ulaşan;
"ferman padişahınsa dağlar bizimdir", deyimini söylemişlerdir.
Kaynak: Özgür Ansiklopedi.
***
TÜRKMEN TÜRKÜSÜ:
Kız: Elli altun aldım çıktım
Babamın evini yıktım
İşte tezce yanına geldim
Ağam oğlan beyim oğlan
Kalk gidelim dolan oğlan
***
Oğlan: Bir atım var nalı yoktur
Üstünde çudarı yoktur
Üç günlükden yemi yoktur
Türkmen kızı tan yıldızı
Ateşin yakar bizi
***
Kız: İnci boncuk yem eylerim
Al kaftanı çul eylerim
Sırma saçı gem eylerim
Ağam oğlan benim oğlan
Sar gidelim dolan oğlan
Kalk gidelim beyim oğlan
***
Oğlan: Nice dağ başında karım vardır
Has bahçede narım vardır
Zühre gibi yarim vardır
Git gelemem Türkmen kızı
Türkmen kızı dağ yıldızı
Ateşin yandırır bizi
***
Kız: Nice dağ başında karın olsun
Has bahçede narın olsun
Bir yiğide üç yar olsun
Kalk gidelim ağam oğlan
Ağam oğlan beyim oğlan
Sar gidelim beyim oğlan
***
Oğlan: Anan duyar baban duyar
Peşimizden atlı koyar
Kurt kuş leşimizden doyar
Git gelemem Türkmen kızı
Türkmen kızı dağ yıldız
Ateşin yandırır bizi
***
Kız: Bir anam var yolu bilmez
Babamın gözleri görmez
Komşulardan kimse gelmez
Kalk gidelim ağam oğlan
Ağam oğlan beyim oğlan
Sar gidelim beyim oğlan
***
Oğlan: Öküzümü dört etmişem
Tohumu yere saçmışam
İkrar şarabını içmişem
Git gelemem Türkmen kızı
Türkmen kızı dağ yıldız
Ateşin yandırır bizi
