Seyyid Nizam Camii Şerifi...
Seyit Nizam Caddesi üzerindeki avlu giriş kapısından ulaşılmaktadır. Basık kemerli, iki kanatlı olan cümle kapısı üzerinde sülüs celisi hatla ile; "Besmele" ve Latin harfleriyle; "Seyyid Nizam Camii Şerifi" yazılı bir kitabe bulunmaktadır.
Avlu, sokaktan taş taklidi sıvalı ve derzli, harpuştalı, üzerinde şebekeli oniki adet pencere bulunan avlu duvarı ile ayrılır.
Avlu duvarı ve caminin güney cephesi aynı yüzeydedir. Cümle kapısının sağında demir parmaklarla çevrili dört adet, solunda bir adet 1661 tarihli Eşşeyh Ahmedi Murtaza mezar taşı bulunmaktadır.
Avlunun ortasında son yıllarda yapılmış olan bir adet şadırvan bulunmaktadır. Caminin kuzey ve doğu yönlerinde iki katlı betonarmeden bina ekleri inşa edilmiştir.
Bu ek binalar Dernek odası ve kuran kursu olarak kullanılmaktadır.
Caminin güneyinde kendi adını taşıyan, içinde değerli mezar taşı örneklerini barındırmasından ötürü, korunması gereken, Seyyid Nizam Mezarlığı, doğuda Silivri Kapı mezarlığı bulunmaktadır.
Yolun öbür tarafında olan yine çok bakımsız bulunan diğer mezarlıkta Fatihin Topçu başısı olduğu yazılı olan Esed Ağa'nın 978 ve 879 hicri tarihli kabri bulunmaktadır. Ancak bu tarihlerden 1570 olan
II. Sultan Selim devrine, diğer 1474 tarihi ise, II.Bayezid devrine tekabül etmektedir.
Yapının Tanımı:
Seyyid Nizam Camii kargir, dikdörtgen planlı, kırma çatılı, saçaklı, tek şerefesi olan güdük tek minareli, ahşap çatılı tek katlı bir binadır.
Caminin mevcut girişi doğu cephesi üzerindedir. Cami doğu duvarının caddeye yakın olan yönünde, yukarıda yedi satır celi talik yazıyla bir kitabe bulunmaktadır.
Yeşile boyanmış ve harfler yaldızlanmıştır.
Bu kitabe, 1872 tarihlidir ve kitabede şunlar yazmaktadır:
''Bu makam-ı şerifin Cenab-ı Hudanın riza'yi pakiçün Hazret-i Resullullah ve İmameyn hazeratına ve sair evlad-ı Resullullaha muhabbeten ve şefaatlerini niyaz içün Harem-i Humayun başkatibi iffetlü Rayet
Keşan Kalfanın kerime-i muhteremi iffetlü Ebrunigar Kalfa inşa ve ihya buyrulmuştur.
Cenab-ı Huda'yı lem yezel Hazretleri din
ve dünyaların ma'mur ve iki cihanda aziz ve ruz-i cezada şefaatlerine nail eyleye. Amin. Fi 15 Sefer 1289 - 23 Nisan 1872''.
Aynı cephe üzerinde Adile Sultan tarafından 1889'da tekkeye su getirildiği bildirilen bir kitabe daha vardır. Kitabe beyzi biçiminde yine celi talikle yedi satır olarak yazılmıştır.
Bu kitabe şöyledir:
''Ve min el-mai külle şey'in hayy''
Suzuzlukdanbırakmaz bu'd-ı zarinc
Nizameddin Seyyid Dede bu sahrınc
Hudayadergehinde eyle makbul
Şu hayr Adile Sultanı mecrul
O alişanın adatı keramat
Dolu nisan lütfundan meberrat
Bahar himmeti hayrata mahsur
Bu bala katreçinidir menşur
Okunsun haşre tek nam-ı necabet
Su hayrat oldu tarih-i inayet
Sene; 1307 fi 7 zilkade''
Yine aynı duvar üzerine bir hayli yukarıya monte edilmiş muhtemelen bir kabir taşı parçasında sülüs celisi hatla; ''Hüseyin ibn-i Yakub'' yazısı okunmaktadır.
Aynı suvarda Latin harfleriyle birkaç mermer levha üzerinde Seyyid Nizam Hazretleri hakkında kısa bilgi ve peygambere kadar ulaşan nesebi yazılmıştır.
Avluda bundan başka kullanılmayan iki aded memerden vakıf su haznesi bulunmaktadır. Bunlardan büyük olanı üç lüleli olan üzerinde celi sülüs hattıyla; ''Sahibü'l-hayrat Seyyid Ebubekir Sami-Sene 1267-1850 fi gurre-i muharrem'' yazılıdır. Hattatı Celaleddin olarak okunmaktadır. Diğer daha küçük olan haznenin bir hanımın vakfı olduğu anlaşılmaktadır.
Üzerinde iki satırlık talikle; ''Sahibetü'l-hayr-ı şerife Cemile-Hanım fi 5 Ramazan 1289-1872 yazılmıştır.''
Onarım:
Seyyid Nizam Tekkesi'nin kuruluşunun 1525-1550 yılları arasında olduğu tahmin edilmektedir.
Tekkenin kuruluş döneminde inşa edilen yapıları günümüze gelememiştir.
Bu gün mevcut türbe tevhidhane binasının 1872 yılında Harem-i Hümayun Başkatibesi Rayetkeşan Kalfanın kızı Ebrunigar Kalfa tarafından yeniden belki de eski temeller üzerine inşa ettirilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
II. Mahmud'un kızlarından Adile Sultan ise, 1889 yılında Tekkeye su getirtmiştir.
1974 yılında bina avlu girişi ve çevre duvarları yenilenmiş, 1980 yılında avluya bir şadırvan eklenmiştir.
