Talut...
İsrailoğullarının meliki.
Esas adı Saul'dür.
Kelime olarak "Talut" İbranice bir lakabdır.
Arapça "Tul" kelimesi ile alakalı olup, aşırı derecede boylu ve kudretli anlamına gelir.
Kur'an'da iki yerde Talut kelimesi geçmektedir.
Birkaç yerde de, ona işaret eden zamirler bulunmaktadır.
Mısır ile Filistin arasında yaşayan Amalika adlı bir kavim vardı.
Başlarında Calut adında bir kral bulunuyordu.
Bunlar İsrailoğullarına saldırıp onları perişan ettiler.
İsrailoğulları da, kendi peygamberlerinden, düşmanlarıyla çarpışmak için kendilerine bir kumandan tayin etmesini istediler.
Onların bu peygamberi, Musa (s.a.v)'dan sonraki peygamberlerden biriydi. Onların bu talebi üzerine, peygamberleri onların basına, nesli Ya'kub (a.s.)'ın oğlu Bunyemin'e dayanan Talut'u hükümdar olarak tayin etti.
(Taberf, Caımiu'l-Beyan).
Bu durum Kur'an'da söyle ifâde edilmiştir:
Peygamberleri onlara "Bilin ki Allah, Talut'u size hükümdar olarak gönderdi" dedi.
Bunun üzerine onlar; "Biz hükümdarlığa daha layık olduğumuz halde, kendisine servet ve zenginlik yönünden geniş imkanlar verilmemişken, o bize nasıl hükümdar olur", dediler.
Peygamberleri; "Allah sizin üzerinize onu seçti. İlimde ve cüssede ona, sizden daha çok üstünlük verdi. Allah mülkünü dilediğine verir. Allah her şeyi ihâta eder ve her şeyi bilendir", dedi. (Bakara; 2/247).
İsrailoğulları onun krallığını tasvip etmek istemediler;
işi zenginlik ve kısır kavmiyet noktasından ele almaya çalıştılar.
Oysa ayette ifade edildiği gibi, Yüce Allah, Talut'a ilimde ve cisimde,
maddi ve manevî yönden bir üstünlük vermişti.
Maddi yönden iri cüsseli, güçlü, kuvvetli ve güzel olarak yaratmıştı.
Manevi yönden de, dini, siyasi, fen, teknik ve savaş ilimlerinde ona üstün bir başarı ve maharet vermişti.
Aynı zamanda o, fakirlere karşı merhametli ve şefkatliydi,
yoksulların dertleriyle dertlenir, sıkıntılarını gidermeye çalışırdı.
Bir de, Yüce Allah amirliği dilediğine verir.
Komutanlık ve amirlik için bunlar önemlidir.
Yoksa veraset, soy sop, ayrı nesepten gelme şartları geçerli ve önemli değildir. (el-Beydavi).
Talut komutanlığı ele aldıktan sonra, askerleriyle Calut'a karşı cihada çıkıyor ve önce askerlerini deniyor.
Askerlerinden ihlaslı ve samimi olanlar belirlendikten sonra,
düşmanlarıyla cihada devam ediyor.
Yüce Allah bu hususta Kur'an'da şu açıklamada bulunmuştur:
Talut, ordusuyla birlikte ayrıldığında dedi ki;
"Doğrusu Allah sizi bir ırmakla imtihan edecektir.
Kim bundan içerse, artık o benden değildir ve kim de eliyle bir avuç avuçlayanlar hariç onu tatmazsa, o bendendir."
Onlardan az bir bölümü dışında ondan içtiler.
O, kendisiyle beraber iman edenlerle onu ırmağı geçince,
onlar geride kalanlar;
"Bugün bizim Câlût'a ve ordusuna karşı (koyacak) gücümüz yok" dediler.
O zaman Allah'a kavuşacaklarına kesin gözü ile bakanlar;
"Nice az bir topluluk, daha çok olan bir topluluğa Allah'ın izniyle galip gelmiştir. Allah sabredenlerle beraberdir", dediler. (Bakara, 2/249).
Talat ve askerlerinin, Calut ve askerlerine karşı cihada hazırlandıklarında,
Allah'a karşı yaptıkları niyaz ve duaları, Kur'an'da şöyle haber verilmiştir:
"Onlar, Talut ve ordusu Calut ve ordusuna karşı meydana savaşa çıktıklarında, dediler ki;
Rabbimiz, üzerimize sabır yağdır.
Adımlarımızı sabit kıl kaydırma ve kafirler topluluğuna karşı bize yardım et" (Bakara; 2/250).
Talut ile askerlerinin zaferini ve Calut ile askerlerinin de yıkılışını haber veren bir ayetin meali ise, şöyledir;
"Derken, Allah'ın izniyle onları bozdular.
Davud Calut'u öldürdü.
Allah ona Davud'a hükümdarlık ve hikmet verdi ve ona dilediğini öğretti. Eğer Allah, insanların bir kısmiyla diğerlerini savmasaydı,
dünya bozulurdu.
Fakat Allah, bütün âlemlere karşı lütuf sahibidir" (Bakara, 2/25 1).
Ayette de ifade edildiği gibi, Davud (a.s.), Talut'un komutasında toplanmış bulunan İsrailoğullarının arasındaydı ve karşı ordunun başında bulunan Calut'u öldürdü.
Böylece İsrailoğulları bu savaşta galip çıktı.
Filistin ordusu yenildi.
Davud (a.s.) bilahare Talut'un kızı ile evlendi ve onun ölümünden sonra da onun yerine kral oldu (Taberi, Camiu'l-Beyan).
