Rume Kuyusu...
Medine'de Hz. Osman tarafından satın alınarak vakıf haline getirilen su kuyusu.
Medine'nin güneybatısında yer alan Akik vadisinin aşağı kısmında sel sularının toplandığı yerde şehrin en eski kuyularından biridir.
İlk defa kimin tarafından kazıldığı bilinmeyen kuyu, bir ara kapanmış,
İslamiyet'in doğuşu sırasında Müzeyneliler'den biri tarafından yeniden açılmıştır. Adını, bu kuyudan insanlara su dağıtan Rume adlı bir kadından veya daha sonra mülkiyetini ele geçiren Rume el-Gıfari adlı şahıstan ya da Akik'in bu bölgesinin aynı isimle anılmasından aldığı rivayet edilmektedir (Belazüri).
Hicretten sonra müslümanlar Medine'de içme suyu sıkıntısı çekmeye başladı. Şehrin içme suyu kaynaklarının başında gelen Rume Kuyusu'nun sahibi olan ve bazı rivayetlerde yahudi olduğu bildirilen kişi kuyunun suyunu satıyordu. Resûlullah ona ücret almaktan vazgeçmesini teklif edince geçim için başka bir gelirinin bulunmadığını belirterek bunu kabul etmedi.
Bunun üzerine Resul-i Ekrem, kuyuyu satın alıp müslümanların istifadesine sunacak şahsa bu hizmetine karşılık olarak cennetin verileceğini, bütün günahlarının bağışlanacağını,
kendisine cennette bu kuyudan daha güzel bir su kaynağının verileceğini bildirdi (Buhari).
Hz. Osman, Rume Kuyusu'nu satın almak istedi.
Sahibi tamamını satmaya yanaşmayınca yarı hissesini alarak kuyuyu nöbetleşe kullanmak üzere onunla anlaşma yaptı.
Daha sonra ortağı kendi hissesini de satmak isteyince tamamını aldı ve müslümanların kullanımına sundu.
Kaynaklarda Hz. Osman'ın Rume Kuyusu'na 20.000,
30.000, 35.000 veya 40.000 dirhem ödediği rivayet edilir.
Bu rivayetlerden aynı zamanda Hz.Osman'ın kuyunun tabanını genişleterek suyunu arttırdığı anlaşılmaktadır.
Hz. Peygamber, Bi'rü Osman adıyla da meşhur olan Rume suyundan Hendek Gazvesi'nde içerek suyun tadını övmüştür).
Hz. Osman'ın İslam'da ilk vakıf örneklerinden biri olan bu davranışı Resul-i Ekrem tarafından övüldüğü gibi Medineliler'in hâfızasında da derin izler bırakmıştır.
Hz. Osman, evini kuşatan isyancıları vazgeçirebilmek için onlara Rume Kuyusu'nu satın alması ve Tebük ordusunu donatması gibi cennetle müjdelenmesine vesile olan iyiliklerini de hatırlatmıştı.
Ömer b. Abdülaziz gibi Medine valileri tarafından Rume Kuyusu'na özel önem verilmiş ve taşla örülerek muhkem hale getirilmiştir.
Ancak Abbasiler döneminde Medine'nin nüfusunun azaldığı yıllarda şehir merkezinden oldukça uzakta bulunan Rume Kuyusu'nun suyuna ihtiyaç duyulmadığı da olmuştur.
Bununla birlikte kuyu Medine'nin en kaliteli suyu olma özelliğini hiçbir zaman kaybetmemiş ve Medine'ye gelenler tarafından ziyaret edilmiştir.. (İbn Cübeyr). Daha sonra kullanılamaz hale gelen kuyuyu, 750'de Mekke Kadısı Şehabeddin Ahmed b. Muhammed et-Taberi ıslah etmiş ve suyunu arttırmak için tabanını tekrar genişletmiştir.
Medine'ye üç defa giden Ayyaşi, şehre uzaklığından dolayı Rume Kuyusu'nu ancak bir defa ziyaret edebildiğini kaydeder. (er-Rihletü'l-Ayyaşiyye).
1040-1630-31 yılında yeniden tamir edilen kuyunun çevresi ağaçlandırılmış
ve yanına küçük bir
Kaynak; İslam Ansiklopedisi...
Rasulullah Efendimiz (s.a.v):
''Rume Kuyusu'nu kim satın alıp vakfederse Allah ona mağfiret edecektir'' buyurdular.
Yine:
''Rume Kuyusu'nu, Cennet'te ondan daha hayırlısını kazanmak üzere kim satın almak ve kendi kovasını müslümanların kovalarıyla eşit kılmak ister''.. buyurdular.
Hz. Osman (r.a), yahudiye gidip kuyuyu ondan satın almak istedi.
Fakat yahudi tamamını satmaya yanaşmadı.
Hz.Osman da kuyunun yarı hissesini ondan oniki bin dirheme satın aldı ve:
''İstersen, su almak için iki gün benim hisseme ayır; istersen, bir gün bana, bir gün sana ayır!'' dedi.
Yahudi:
''Olur! Bir gün senin için ayrılmış olsun, bir gün de benim için!'' dedi.
Hz. Osman'ın gününde müslümanlar sularını alırlar lakin yeterli gelmezdi.
Bir müddet sonra yahudi:
''Sen benim işimi bozdun! Öteki hisseyi de satın al!'' dedi.
Osman (r.a), onu da oniki bin dirheme satın alıp Müslümanların istifadesi için vakfetti.
