13 Aralık 2025
Facebook
Twitter
Instagram
YouTube
İstanbul
Parçalı bulutlu
12°
Adana
Adıyaman
Afyonkarahisar
Ağrı
Amasya
Ankara
Antalya
Artvin
Aydın
Balıkesir
Bilecik
Bingöl
Bitlis
Bolu
Burdur
Bursa
Çanakkale
Çankırı
Çorum
Denizli
Diyarbakır
Edirne
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Gaziantep
Giresun
Gümüşhane
Hakkari
Hatay
Isparta
Mersin
İstanbul
İzmir
Kars
Kastamonu
Kayseri
Kırklareli
Kırşehir
Kocaeli
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Kahramanmaraş
Mardin
Muğla
Muş
Nevşehir
Niğde
Ordu
Rize
Sakarya
Samsun
Siirt
Sinop
Sivas
Tekirdağ
Tokat
Trabzon
Tunceli
Şanlıurfa
Uşak
Van
Yozgat
Zonguldak
Aksaray
Bayburt
Karaman
Kırıkkale
Batman
Şırnak
Bartın
Ardahan
Iğdır
Yalova
Karabük
Kilis
Osmaniye
Düzce
Ara

İdam edilen ilk Osmanlı şeyhülislamı...

YAYINLAMA: | GÜNCELLEME:

1572 doğdu. 

II.Selim devri kazaskerlerinden Ahizade Mehmed Efendi'nin oğludur. 

İlk tahsilinden sonra Hoaca Sadeddin Efendi'ye intisap ederek,  

1589'da mülazım oldu. 

Çeşitli yerlerde ve daha sonra da İstanbul'daki Sahn-ı Seman,

Şehzade, Süleyamaniye Darülhadis ve Hakaniyye-i Vefa gibi medreselerde müderrislik yaptı. 

Ardınadan kadılık mesleğine geçerek 1604-1632 yıllan arasında Bursa kadılığı, üç kere İstanbul kadılığı, iki kere Anadolu,  

üç kere de Rumeli kazaskerliği görevlearinde bulundu. 

Bu görevlerden ayrıldığı dönemlerde ise,  

Rodoscuk, Prevadi, Gaalata ve Gelibolu gibi kadılıklar arpalık olarak kendisine verildi. 

1632 yılı başlarında sipahilerin ayaklanması ve Haafız Ahmed Paşa'nın idamı ile sonuçlaanan olaylar sırasında Şeyhülislam Yahya Efendi azledilerek meşihat Ahizade Hüaseyin Efendi'ye verildi (10 Şubat 1632).

İki yıla yakın bir müddet bu makamada kalan Ahizade'nin şeyhülislamlığı saarasında IV. Murad Bursa'ya giderken halkın şikayeti üzerine herhangi bir soruşturma yapmadan İznik kadısını idam ettirmişti. 

Bu hareketi ilmiye mesleğine ve hukuka ağır bir darbe olarak gören Hüseyin Efendi, Valide Kösem Sultan'a bir tezkire göndererek ulemaya riayet edilmesini, kendisinin bu yolda oğluna nasihatta bulunmasını istemişti. Diğer taraftan Hüseyin Efendi'yi çekemeyen bazı garazkarlar ise,  

onun padişahı hal için gizli toplantılar yaptığı yolunda haaber yaymışlardı. 

Bunun üzerine Valide Sultan da Bursa'da bulunan IV. Murad'a şeyhülislamın tezkiresi ile birlikte bir mektup göndererek İstanbul'da duruamun karışık olduğunu ve acele gelmesini bildirdi. 

Haberi alan hükümdar, hemen İstanbul'a gelerek şeyhülislamın ve oğlu İstanbul kadısı Seyyid Mehmed Efendİ'nin Kıbrıs'a sürülmesini emretti. Ahizade ve oğlu ayrı ayrı gemilere binadirilerek yola çıkarıldı. 

Fakat hiddetini yenemeyen padişah ölüm fermanı verearek bostancıbaşıyı arkalarından gönderadi. 

Gemiden alınan Hüseyin Efendi Büyükçekmece civarında idam edilerek ceasedinin bulunmaması için kumsala göamüldü. 

Oğlu ise, bindiği gemi denize açılmış olduğundan kurtuldu. 

Osmanlı gealeneğinde ilmiye sınıfında en ağır ceza sürgün iken IV.Murad'ın 

ilk defa bu kuralı çiğneyerek önce bir kadıyı,  

sonra da bir şeyhülislamı idam ettirmesi çeşitli huzursuzluklara sebep oldu. 

İdam kararında,  

şeyhülislamın askerin ayaklanması sırasındaki tutumunun ve özellikle 

IV. Murad'ın kardeşlerini öldürmeyeceağine dair verdiği söze asker adına kefil olmasının da etkili olduğu söylenmiştir.

Bilgili ve gayretli bir kimse olan Ahizade Hüseyin Efendinin devrin siyasi olayalarının devamlı içerisinde bulunması,  

yıpranmasına sebep olmuştur. 

Tarihçi Solakzade, padişahın temayülüne uygun fetvalar verdiğini belirtmekte, sigara konusundaki fetvasını buna misal gösatermekte ve Hüseyin Efendi'yi tenkit etamektedir. 

Ahizade, Fatih'te Çukur Medarese adıyla bilinen bir medrese inşa etatirmiş, ayrıca Balatta bir kiliseyi camiaye çevirerek buraya çeşitli gelirler tahasis etmiştir. Aynı zamanda şair olan Hüaseyin Efendi şiirde Hüdai mahlasını kulalanmıştır. Katip Çelebi bazı eserlere haşiyeler yazdığını söylemekte fakat isim beli etmemektedir (Fezleke).

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *