Bolevi Mustafa Efendi...

Osmanlı Şeyhülislamlarının otuzdokuzuncusu ve Hanefi mezhebi fıkıh alimlerinden. İsmi Mustafa’dır.

Babası, Bolu tüccarlarından Ahmed Efendi’dir. Bolevi Mustafa Efendi diye meşhur olmuştur. 1591 senesinde Bolu’da doğdu.

1675 senesinde Kahire’de vefat etti ve orada defn edildi. İlk tahsilini Bolu’da gördükten sonra, ilim öğrenmek için İstanbul’a geldi. Zamanının alimlerinden aklî ve nakli ilimleri tahsil ettikten sonra, Şeyhülislam Yahya Efendi’nin hizmetinde bulundu.

İlim öğrenip, istifâde etti. Onun yanında mülâzim stajyer olarak vazîfe yapıp, yüksek ilmî derecelere ulaştı. İlk olarak Akhisar kadılığına ta’yin olundu, arkasından İstanbul Atîk Ali Medresesi müderrisliğine nakledildi.

Bir müddet Mekke ve Medine müfettişliği vazîfesini yürüttü. 1645 senesinde Bursa ve Edirne kadılığına ta’yin edildi. 1646 senesinde İstanbul kadılığı vazîfesine nakledildi. 1647 senesinde İstanbul kadılığından alındı.

1653 senesinde Anadolu kadıaskerliğine getirildi. Daha sonra tekrar İstanbul kadılığına iade edildi. 1655 senesinde, tekrar Anadolu kadıaskerliğine ta’yin edildi.

1657 senesinde Rumeli kadıaskerliğine nakl edilen Bolevî Mustafa Efendi, ongün sonra Vezîr-i a’zam Köprülü Mehmed Paşa’nın teşviki ve tavsiyesi ile, Sultan Dördüncü Mehmed Hân tarafından şeyhülislâmlık makamına ta’yin olundu.

1659 senesinde Bolevî Mustafa Efendi vazîfeden alınıp, Mısır’da ikâmet etmesi emredildi. Bir daha İstanbul’a dönme imkânını bulamayan Bolevî Mustafa Efendi, Kâhire’de onaltı yıl kaldıktan sonra vefât etti.

Bir yıl on ay müddetle şeyhülislâmlık vazîfesini adâlet ve doğruluk üzere yürüten Bolevî Mustafa Efendi, âlim ve faziletli bir zât idi.

Bütün ahlâkî faziletlerle kendini süslemişti. Kâdılık ve Şeyhülislâmlık yaptığı müddet içinde, vermiş olduğu hükümlerin, Allahü teâlânın dîninin emirlerine uygun olmasına çok dikkat eder ve adâletten şaşmaz idi. Hak bildiğini söylemekten asla çekinmezdi.