Aziz Mahmud Hüdayi Hazretleri şöyle buyuruyor:
''Firkat ehline yeter kıldın nazar,
Aç gözün, vasıl olan yarana bak! ''
İnsanoğlu, vatani aslisi olan Cennetten bu gurbet diyarına gönderilmiş bir ebediyet yolcusudur. Asırlar ve nesiller, ilahi göç kafile İndir. Yaşadığımız bu fani ve mecazi alemden hakiki ve ebedi aleme intikal kanunu, hayatın en temel gerçeğidir. Bu imtihan alemine göndermemizin gayesi ise, büyüklerin tabiriyle; ''kesbi kemal ile seyri cemale vuslattır''.
Yani, ibadet ve marifetullah ile kulluğumuzu ikmal ederek, Cenabı Hakkın bizden istediği '' Kalbi selime '' nail olmaktır. Zira cennete girip Cemalullahı temaşa nimetine mazhar olmak, ancak bu kalbi safiyet letafet ve kemalat ile mümkündür.
Cenabı Hakka vuslat ise, yoktan var edilip sayısız mahlukat içinde insan, insanlar içinde ehli iman bir kul için, nail olunabilecek en yüce mazhariyet tir, en büyük izzet ve şereftir.
İnsan sevdiği kimselerin yoluna meyleder. Dolayısıyle Cenabı Hakka kulluktan bihaber olan gafil ve fasıklara muhabbet, kalbe kasvet verir.
İmamı Şafii Hazretlerinin tabiriyle; ''Ehli dünyanın yakınlığı, sağlam insanı bile hasta eder.''
İmamı Gazali Hazretleri de, gafil ve fasıklarla yakınlığın, zamanla zihni yakınlığa, bu yakınlığın da nihayetinde kalbi beraberliğe döneceğini bildirir. Bu ise insanın adım adım helake sürüklenmesi demektir. Nitekim Hadisi şerifte; '' Münafığa efendi ''demeyiniz. Eğer onu efendi kabul ederseniz, Aziz ve Celil olan Rabbinizin gazabını üzerinize çekmiş olursunuz'', buyurmaktadır. (Ebu Davud)
Bu itibarla gafil ve fasıklara hayranlık duymak veya din düşmanlarının örf ve adetlerine özenmek İslam şahsiyet ve vakarını zedeleyen büyük bir zaaftır. Mü'minin vazifesi, ebedi ve gerçek hayat olan ahirete makbul ve muteber olacak olan peygamberler, sıddıklar, şehitler ve salihlerin haline gıpta edip onlar gibi yaşamaya gayret göstermektir. Unutmamak icab eder ki, gafiller, fasıklar ve İslam düşmanları bu gün dünyevi bakımdan ne kadar müreffeh sürerlerse sürsünler gerçek hayat olan ahiretin zavallı müflisleri olacaklardır.
Dolayısıyla bunların haline özenmek kadar hazin bir aldanış olamaz. Resulullah efendimiz sav bu hususta nasıl bir kalbi hassasiyet takmamız gerektiğini hadisi şeriflerinde şöyle izah eder:
''Hayat şartları, sizinkinden daha aşağı olanlara bakınız; sizden daha iyi olanlara bakmayınız.! Bu Allah'ın üzerindeki hor görmemeniz için daha uygun bir davranıştır.'' (Müslim)
Hüdayi Hazretleri buyurur: '' Bakma nadan olana, Hüsrevi devran olsa;
Kıl nazar ehli dile, hak ile yeksn olsa......(Altınoluk)
