Bir Padişah Zadeye babasından hazineler dolusu bir miras kalmıştı. Prens kerem ihsan elini açtı.
Tam manasıyla cömertlik göstererek, o sayısız serveti askerlerle ahaliye dağıttı.
KIT'A: Öd ağacı bir tabla üzerinde güzel koku vermez. Fakat onu ateşin üzerine koydun mu amber gibi kokar. Ad kazanmak ve büyüklük istiyorsan ihsanda bulun. Nitekim tohum saçmazsan mahsul alamazsın.
NESİR: Padişahın vezirlerinden kafasız, düşüncesiz ve tecrübesiz bir adam, nasihat edeceğini sanarak dedi ki, Senden önceki padişahlar, bu hazineyi çalışarak kazanmışlar ve lüzumlu bir gün için biriktirmiş nedir. Sen yaptığın bu cömertlikten vazgeç. Önümüzde olanlar ve ardımızda düşmanlar var. Ya sonra ihtiyaç zamanında ne yaparsın? Aciz kalırsın.
KIT'A: Hazineyi halka açıp dağıstan her aile reisine ancak bir pirinç tanesi düşer. Neden halkın her birinden her gün bir arpa kadar gümüş almıyorsun? Böyle yaparsan her gün yeni bir hazinen olur.
NESİR: Tahta yeni çıkan şehzadenin bir söze çok sıkıldı. Kaşlarını çattı. Çünkü kendi yüksek ahlakına aykırı bir sözdü bu. O adamı cezalandırdı ve dedi ki;
Hak Teala yedirmem ve ihsanda bulunmak için beni bu ülkeye padişah yapmıştır. Bekçi değilim ki, onu bekleyeyim ve emanetçi değilim ki, hazineyi saklayayım.
BEYT: Karun, kırk ev dolusu hazinesi olduğu halde öldü ve iyi bir adı kalmadı. Nuşirevan ise, cömertliği ve keremi sayesinde iyi bir ism bırakmak suretiyle ölmedi. Adı sayesinde hatırası yaşıyor.
BEYT: Halka zulüm etmekle yaşayan zalim, dünyada kalmaz. Nihayet bir gün ölür, gider. Lakin o daima lanetle anılır ve ona edilen lanet daimi kalır.
HİKAYE: İşittiğime göre bir vali; padişahın hazinesi daha da dolsun diye halkın ocaklarını södürür, evlerini yıkarmış. O valinin hükemanın şu sözünden haberi yokmuş galiba:
''Bir kimse, padişahı hoşnut etmek için halkın evini yıkarsa Allah'ın gazabına uğrar ve Hak Teala, o halkı onun başına musallat eder; onu yok ettirir.''
Ziya Paşa diyor ki;
''Zalim yine bir zulme giriftar olur ahir,
Elbette olur ev yıkanın hanesi viran''.
İçi sızlayan gönlü yanan kalbi kırık bir adamın ahı insanı öyle yakar ki, ateş üzerlik dediğimiz tütsüyü onun kadar yakamaz.
