Dünyaca ünlü besteci ve sanatçı olan, hayatı boyunca Türk - Yunan dostluğu için büyük çaba harcayan Mikis Theodorakis, 96 yaşında Atina’da yaşama gözlerini yumdu.
1964 yılında gösterime giren Anthony Quinn'in başrolünü oynadığı Zorba filmi için hazırladığı müzik dünya çapında ses getiren ünlü sanatçı, Yunan halk müziği ile senfoni orkestrasını bir araya getirmeyi başarmıştı.
Mikis Theodorakis kimdir?
- Yunanistan'ın Sakız Adası'nda 29 Temmuz 1925'te doğdub
- Babası Giritli Yorgos Teodorakis, annesi İzmir Çeşme doğumlu Aspasia Pulaki'dir.
- Küçük yaşlarda henüz müzik eğitimi almadan yaptığı şarkılarla dikkat çekti. Ardından müzik eğitimine başladı.
- İtalya'nın Yunanistan'a savaş açmasıyla birlikte 17 yaşında direniş hareketine katıldı. Esir düştü, bir süre sonra serbest bırakıldı.
- 2. Dünya Savaşı'nda Yunanistan'ın Naziler tarafından işgal edilmesiyle birlikte yeniden direnişçilerin saflarına katıldı. Tekrar esir düştü, yoğun işkencelere maruz kaldı ve ardından ölüm cezasına çarptırıldı. Vuruldu ancak hayatta kalmayı başardı.
- İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra başlayan Yunan iç savaşı boyunca (1946-1952 arası) yine birçok kez hapse girip çıktı ve bu dönemin sonunda ülkeden sürgün edildi. Paris'e gitti, burslu olarak müzik eğitimine devam etti.
- 1961 yılında Yunanistan'a döndü ve kurduğu Lambrakis Gençlik Örgütü'nün başkanlığına seçildi. Kısa bir süre sonra da Pire'den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1967 Albaylar darbesinin Albaylar Cuntası 13 nolu ordu kararnamesiyle müziklerinin çalınması ve dinlenmesi yasakladı.
- Yurtsever Cephe'yi kurarak cunta rejimine karşı mücadelesini sürdürdü. Ancak kısa bir süre sonra yakalandı. Önce cezaevine konuldu, ardından Oropo toplama kampına götürüldü. Dünya çapında sürdürülen bir dayanışma kampanyası sayesinde cezası sürgüne çevrildi ve böylece 1970 yılında kamptan alınıp sürgüne gönderildi.
- Sürgünde de Albaylar Cuntası'na karşı mücadele etti; dünya çapında çıktığı turnelerde bin kadar konser vererek ülkesindeki baskı rejimini teşhir etti. Bu konserlerde özellikle Maria Farantouri gibi yeteneklerle dinleyici önüne çıktı. Ve Albayların iktidardan düşmesinden sonra zafer kazanmış olarak yeniden Yunanistan'a döndü.
- 1974 yılında tekrar milletvekili seçilerek meclise girdi.
- 1986 yılında Zülfü Livaneli ve diğer dostlarıyla birlikte Türk-Yunan Dostluk Derneğini kurdu; aynı dönemde İstanbul'da verdiği konserler büyük ilgi topladı.
- 1988 seçimlerinde yeniden milletvekili seçildi. 1990-1992 yılları arasında Konstantin Mitçotakis hükûmetinde iki yıl bakanlık yaptı. Daha sonra iki yıllığına Yunan radyo ve televizyon kurumu ERT'nin Senfoni Orkestrası ve Korosu'nun Genel Müzik Direktörlüğü'ne atandı.
- Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu ile Atina'da, 2010. Klasik müzik alanında yaptığı başarılı çalışmaların ardından geleneksel ve ulusal çalgılara, ritimlere ve ezgilere yöneldi.
- 1000 dolayında şarkı yazmıştır. Çok sayıda senfoni, bale, opera ve oratoryo bestelemiştir. Birçok tragedya ve modern tiyatro oyununun müziğini yazmıştır. 12 sinema filminin müziğini yazmıştır. Yazdığı film müzikleri arasında "Z" filminin müziği özellikle ses getirirken, "Zorba" filmi için bestelediği müzik de Sirtaki dansının dünyaya yayılmasını sağlamıştır.
- Siyasal mücadelesini ve sanata ilişkin görüşlerini, yazdığı iki kitapta topladı. Altmış yılı aşkın bir zaman dilimine yayılan çalışmalarından ötürü birçok ulusal ve uluslararası ödül aldı.
- Son yıllarında sağlığı pek elverişli olmamasına rağmen Filistin, Afganistan ve Irak'ta yaşanan trajediler karşısında dünyanın dikkatini çekebilmek için bildiriler yazmaya, kampanyalar yürütmeye devam etti.
- Yazdığı “Ballad of Mauthausen”, Nazi soykırımı hakkında yazılmış en güzel eser olarak tarihe geçti.
- Müzisyenliğinin yanı sıra bir aktivist olan ve insani değerleri öne çıkardığı görüşleriyle tanınan Theodorakis, Türkiye ile Yunanistan arasında barış sağlanması ve ilişkilerin normalleşmesi için de çok çalıştı.
- 2010 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelmişti.
- 2000 yılında Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi.
