YEMEN TÜRKÜSÜ

Yemen Türküsü, Yemen'de çatışmada ölen Osmanlı askerleri için yakılmış bir ağıttır ve bu türde ağıtlara örnek teşkil eder. Türküyü Muzaffer Sarısözen notaya almıştır.

Türkünün Yemen'e giden askerler için söylendiği ve derlenme tarihi ile kim tarafından derlendiğine dair kesin bilgiler dışında türkünün nakarat bölümünde geçen yer ile ilgili ve türkünün Muş iline mi yoksa Elazığ ili Harput yöresine mi ait olduğuna dair görüş birliği yoktur.

Türkünün Muş'tan derlenmesi:

1990'lı yıllarda ünü daha fazla yayılan türkünün derlemesinde tahrifat yapıldığı ve TRT de dahil olmak üzere birçok müzisyen tarafından sözlerindeki Muş kısmının Huş veya Hış olarak yanlış okunduğu belirtilmektedir.

Türkünün Elazığ'dan derlenmesi:

Türkü'nün Elazığ ili Harput yöresine ait türkü olduğu ve buradan dinlendiğine dair iddialar bulunmaktadır..

Muş - Huş - Hış tartışması:

Kimilerince nakaratının "Burası Muş'tur, yolu yokuştur." şeklinde, kimilerince "Burası Huş'tr, yolu yokuştur." şeklinde, kimilerince de "Bura Muş'tur, havası Hoştur" şeklinde olduğu iddia edilmektedir. İstanbul Teknik Üniversitesi Müzikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Songül Karaosmanoğlu Ata türkünün sözlerinin aslında “Burası Muş’tur" olduğunu Yemen'e ait Huş şehri olduğu söylentilerin asılsız olduğu açıklamış ancak bazı otoriteler ise türkünün Muş'a ait olmasına rağmen hikâyenin illaki Muş'ta geçmeyebileceğini açıklamıştır.

Muş Valisi Ali Akan bu konuyu araştırması için müfettişi Nuri Yaman'ı görevlendirmiş ve 5 sayfalık bir rapor hazırlanmıştır.

I. Dünya Savaşı için Yemen'e gönderilen askerlerin tamamı Muş'tan seçilir. Bu Türkü'nün Yemen'den geri dönmeyenler için bestelendiğini raporda yazılmıştır.

Ah o - Ano Tartışması:

Türküde geçen "Ah o Yemendir gülü çemendir" şeklinde yazılan kısımdaki "Ah o" kelimesi ve "Ano" kelimesi tartışma konusu olmuştur.

Bazı yazılı kaynaklarda "Ano", bazı kaynaklarda da "Ah o" diye geçmektedir.

Türkü sözleri:

Havada bulut yok, Bu ne dumandır. Mahlede ölüm yok, Bu ne figândır, Şu Yemen elleri nede yamandır Ah o Yemendir gülü çemendir Giden gelmiyor acep nedendir Burası Huş'tur yolu yokuştur Giden gelmiyor acep ne iştir Kışlanın önünde redif sesi var Bakın çantasında acep nesi var Bir çift kundurayla bir al fesi var Kışlanın önünde üç ağaç incir Kolumda kelepçe boynumda zincir Zincirin yerleri ne yaman sancır Kışlanın önünde sıra söğütler Zabitler oturmuş asker öğütler Yemen'e gidecek bu koçyiğitler Ah o yemendir gülü çemendir Giden gelmiyor acep nedendir Kışlanın ardını duman bağladı Analar babalar kara bağladı Yemen'e gidene herkes ağladı Kışlanın ardında yüzüyor kazlar Ayağım ağrıyor yüreğim sızlar Yemen'e gidene ağlıyor kızlar Kışlanın ardında bir kırık testi Askerin üstüne sam yeli esti Gelinlik tazeler umudu kesti Burası huştur yolu yokuştur Giden gelmiyor acep ne iştir