Toplumsal Çözülme nedir?

Ülkemizdeki sorunların baş kaynağı Toplumsal Çözülme midir?

Birde uzaktan buna bağlılığı olan,

İnsanlarımızda psikolojik, sosyolojik bunalımların sebebi,

Yoksa yine Toplumsal Çözülme midir?

Tüm bunları ele alalım,

İlk olarak;

***

Toplum değişen, bir organizmadır

Aktiftir, faaldir,canlıdır

Her canlı gibi zamanla değişime, dönüşüme,yıkıma… uğrar

Bu değişmeyi en güzel ‘Efesli Heraklitos’ anlatmıştır;

"Her şey değişir; her şey sürekli bir akış içindedir;

Her şey akar; bir ırmağa iki kez giremezsiniz;

Çünkü ikinci seferinde ne o ırmak aynı ırmaktır,

Ne de siz aynı sizsiniz"

Böylece değişmeyen tek şeyin,

‘Değişim’ kelimesi olduğunun vurgusunu

Heraklitos ile birlikte yapalım istedim.

***

İnsan, yaratılış gereği toplumsal bir varlık

Bu özelliğinden dolayı,

Tarihsel süreçler içerisinde,

Bir grup, yığın, kabile, topluluk, millet, uygarlık,devlet v.b.

Mekanizmaları oluşturmuş,

Bu birlikteliklerde, yine kendi bünyesi içinde,

Sistemler geliştirmiş,

Toplu halde yaşamanın getirdiği,

Sözlü, yazılı, norm ve kurallar çerçevesinde,

Toplumsal olarak yaşamını hala idame ettirmektedir.

Oluşturduğu toplumlarda düzeni sağlamakta,

Başaramadığı dönemler elbette olmuştur

Bir şekilde değişim, çözülme, çürüme,...

Başka toplumlara, yabancılaşmanın yanında,

Kendine de yabancılaşarak,

Kendi dingin rahatını ve  huzurunu dahi kaçırmıştır

İşte böyle bir varlık insan!

***

İnsanların oluşturduğu,

Toplumları kendi içlerinde bağlı tutan,

Birliği, beraberliği esas alan, önemli çatı görevinde

Mihenk taşları vardır,

Bu taşlardan bir tanesi dahi yerinden oynasa,

Toplumda yavaştan bir sendeleme,

Sonrası bir aksaklık ve bunların yinelenmesi

Kaosları ortaya çıkaracaktır,

Sonrası için mi? ...

Sonra...

Aklıma bir de şiir gelmişken,

Burada bir nefes alalım şimdilik

Bir Turgut Uyar şiiridir bu;

''Tarihe gömülen koca koca atlar

Tarihe gömülür o kadar’’ ...!

***

Toplumların mihenk taşı diyorduk,

Toplumu, bir arada tutan

Bu mihenk taşlarında,bir

Matlaşma,çatlama,çürüme,çözülme,

Parçalanma,bozulma,kırılma...

Meydana geldiğinde,

Bunların yarasını, zaman geçmeden sarmak,

Reddedilmesi katiyen kabul edilemez, birer zorunluluktur!

Çünkü toplum içindeki insanları,

Bir arada tutan, bağlayıcı, birleştirici unsurlardır.

xxx

Peki nedir bu mihenk taşları?

Ahlak,değer,norm,kültür,inanç,dil...

Bu bağların herhangi bir biçimde,

Zedelenmesi,kırılması,kopması... sonucunda

Artık normlar,değerler,yaptırımlar,hukuk

Toplumu oluşturan,insana

Aynı şeyleri ifade etmez olur,

Milli şuur,mili birlik ve beraberlik kaybolur,

Toplumda suç oranı artar, toplumsal kurumların içi boşalır,

Aile, ekonomi,ahlak, eğitim, politika,din ... ‘Kabuklaşmış’

Başka değişle işlevini yitirmiş kurumlara döner,

Sosyal hayattaki ilişkilerin bütünlüğü,

Önce gevşer ve zamanla bozulur

İşte buna kısaca 'Toplumsal Çözülme' denir.

***

Toplumsal çözülmeye, maruz kalmış toplumlarda,

Sivil toplum örgütleri gibi toplumsal yapılar güçlenemez

Kişiler, gruplar ve hükümetler arasındaki bağlar kopmaya başlar,

Toplumun en küçük organizmasını oluşturan,

Bireylerin, aile, özel hayatı dahil, yaşamının her alanında,

Bozulmalar meydana gelir.

Bireyler, çevresindekilere olan güvensizliği ile birlikte

Devlet ve devlet kurumlarına olan güveni de sarsılarak,

Geleceğe umutla bakabilme yetisini yitirir.

Bu durum da bireyler,

Toplumdan kendini soyutlar,

Yani yaratılış gereği toplumsal bir varlık olan insanı,

Bir anda yalnızlaştırır diyebiliriz.

Günümüzde bu durumu bireyler üzerinden ele almışlar,

Tanımı şu dur;

‘Kalabalıklar arasındaki yalnızlık’

 xxx

Böylece;

Psikolojik bunalımlara sürüklenen insanlar,

Sonrasında, kişiler arası tahammülsüzlükle,

Cinayetler,seri katil hikayeleri,şiddet,alkol,

Uyuşturucu,gasp,dolandırıcılık v.s.

Aklımıza gelen, gelmeyen her türlü

‘3.Sayfa haberleri’ dediğimiz

Kısaca bireylerin işlediği adli olayları

Meydana getirir…

Toplumda yankı uyandırır bu tür vakalar

***

Şimdi birazda toplumsal çözülmenin,

Göstergelerini ele almakta fayda var

Aslında bir çok karmaşık yapının,

Etkileşmesi sonucu ortaya çıkar

Bir domino taşına benzetebiliriz

Toplumsal çözülmeyi,

Ülkemizdeki durumuna bakalım şimdide;

Elimizdeki tüm kartları açık oynayalım,

Hepimizin bildiği, bizim sorunları konuşalım,

Türkiye’de toplumsal çözülme mi yaşanıyor?

Sorusunu cevaplayalım birlikte,

Buyrunuz efendim;

 xxx

Üretim faktörlerinin daha verimli kullanılmasına,

Yardımcı etkenler olan,

Tecrübe, bilgi, beceri gibi değerlerin

Toplamını elimize alarak, baktığımızda

Gerektiği ölçüde, gerekli

Zamanlarda kullanılmaması

Bir nevi erimeye başlaması denebilir

Uzun vadede eğitime harcanan paranın,

Meşakatli emeğin sonucunda,

Meslek sahiplerinin,

Farklı iş alanlarına yönlendirilmesi

Kendi mesleğinin dışında,

Bilmediği bir işi yapma mecburiyeti

Yahut işsiz kalmasından kaynaklı sorunlar,

Gelir eşitsizliği, ekonomik belirsizlik...

Bunlarla birlikte,

İş ortamlarında yaşanan kişisel sorunlar,

Eğitimli olup mesleğinde yetkin olanların,

Kendi mesleğini yapamaması

Eğitimli kesimin ülkeyi terk etmesi,

Eğitim kurumlarının, kabuklaşması

Bununla birlikte doğan sorunlar,

Kalitesiz eğitim, eşit olmayan,

Erişimin sonucunda

Bilgi eksikliği, eğitimsizlik …

Sosyal sermayeyi en ağır biçimde yaralar,

Aklımıza daha gelmeyenler de var

Tüm bunların sonucunda, 

Üretkenlik biter,

Bu durum toplumun iktisadi politikasında

Üretmeyen, tüketici toplum

Modelini ortaya çıkarır

Üretmeyen toplum, dışa bağlı

Kalmaya devam eder.

Diplomatik,ekonomik borçlanmalar

Toplumun başına bela olur

xxx

Burada şunu da belirteyim ki,

Elimden geldikçe en genel kavramda 

Ele almaya çalışıyorum, 

Sizde biliyorsunuz ayrıca açılması,

Gereken konular olduğunu

Birde ülkemizde ayrıca

‘Prekarya’ adı verilen

Yeni bir sınıf ortaya çıktı,

Bunu diğer yazılarımda detaylıca ele alacağım

Şimdilik örnek verelim;

Serbest çalışan,hepimizin bildiği

Bir tabir ile,

Yarı zamanlı, proje bazlı

Sözleşmeler ile

Piyasada iş yapan sınıf,

Hani ‘Part Time’ dediğimiz

Bildiğimiz gibi;

Emekli olmuş bireyin,

Emeklilik sonrası

Ek işte çalışma durumu ile

Okuyan bir öğrencinin,

Hem okuyup hem çalışması..

Bu durumda yorgun bireylerin

Çalışma yaşamındaki verimsizliği

Sonuç olarak;

İktisadi sermaye de bozulma

Bireyin insani,sosyal,sağlık...

Yaşamını etkilemesi

xxx

Ahlaki değerlerin kaybolması,

Etik kurallara olan

Bağlılığın azalması,

Bunun sonucunda,

Aile yapısının zayıflaması,

Komşuluk ilişkilerinde kopmalar,

İnsanların birbirine duyarsızlaşması

Politik istikrarsızlık,politik çalkantılar,

Yönetimsel olarak

Yanlış politikaların uygulanması

Yolsuzluk ,adaletsizlik….gibi

Etik olmayan kavramların

Topluma yansıması,

Hızlı kültürel değişimler,

Geleneksel değerlerin erozyonu

Toplum içinde

Bütünlüğün kaybolması

Bunun da en kötü sonucu;

Topluma güvensizlik

Duygularının yayılması

En etkileyici yaralayıcı  sonucu ise;

Bireylerin güveninin

Sarsılmasından kaynaklı,

3. Sayfa haberlerinin artması,

Geleceğe karşı bireyin umudunu yitirmesi,

Nihayetinde;

Türkiye’de antidepresan

Satışındaki artış

Strese bağlı hastalıkların

Neden olduğu

Sağlık sorunları…

Gündemde büyük kalın puntolarla yazan,

‘’Antidepresandaki artış, toplumumuzda ruh sağlığının

bozulduğunun bir göstergesi mi?’’

Haberlerinden yola çıktığımızda;

Bu soruya da cevap verelim şimdi;

Ben bu duruma 'Toplumsal Çözülme' dedim

Elbetteki sizler,

İstediğiniz gibi adlandırabilirsiz,

Toplumsal hastalık,kriz,

Toplumsal iklim,toplumsal çürüme,

Parçalanma,dağılma,matlaşma,

Bozulma,istikrarsızlık,

Liyakatsızlık,denetimsizlik,

Toplumsal olgu,olay,sorun...

Sosyal parçalanma,

Sosyo-ekonomik,

Sosyo-psikolojik bozulma…

Sağlıksız toplum

Nasıl anlamlandırırsanız işte öyle!

Ama, Farkettiniz mi? bilmiyorum

Tüm sorun isimlerini

Sonsuza kadar yazıp, adlandırabiliriz

Fakat bizim toplumun,

Bir sorun yumağı

Olduğunu biliyoruz!

Bu yumağı nasıl çözeceğimizi,

Adlandıramazsınız, bende adlandıramam

İşte bizim toplum olarak tek

Sorunumuz budur!

***

Son olarak belirtmek isterim ki;

Dünyadaki her toplumun

Kendine has,

En başta belirttiğim üzere,

Hayatı,sürekliliği,değişimi,

Dönüşümü, yıkımı… vardır

Bu unsurlar ise

Süreç içinde olmalıdır,

Toplumlardaki hızlı olan değişimler

Toplumsal bunalımları getirir,

Buna en etkin örneği dünyadaki

Sanayi Devrimi, bir de

Fransız İhtilali’nden verebiliriz

Fransa, demişken

Aslında konumuza uzaktan bağlantılı

Gözümde ressam Pablo Picasso’nun

‘Guernica’ adlı tablosu canlandı

Onun bir hikayesi vardır

Söylentiye göre;

II.Dünya savaşında,

Paris, Nazi kuşatması altındayken

Picasso, 'Gestapo' ( Nazi gizli polis teşkilatı)

Tarafından sorgulanır,

Nazi subaylarından biri

Picasso’ya Guernica’yı işaret eder

“Bunu siz mi yaptınız?” diye sorar,

Picasso, yanıtı verir: “Hayır, siz yaptınız!”

xxx

Buradaki hikayede,

Picasso’nun o dönem

Fransa’nın içinde,

Bulunduğu durumu

‘Guaernica’ adlı

Tablosuyla anlatmasını

Ele aldığımızda,

Yaşadığı,toplumun,

Acılarını resmetmiş olması

Toplumdaki yaşanan durumların

Toplumun mihenk taşları

İçinde bulunan,sanatının

Burada toplumla birlikte değişiminide

Görmüş oluyoruz!

Benim tanımımla ‘Toplumsal Çözülme’ dediğimiz olgunun

Toplum dinamiğini değiştirmesiyle birlikte,

İnsanı ve onun yansıması olan,

Her türlü cismi değiştirdiğini de görmüş olduk!

Gelecekten ‘Guaernica’ tablosuna bakan bizler,

Fransa’nın o dönemdeki,

Durumunu görmüş olduk

Böylece ülkemizde

Sanat,sinema,tiyatro,resim,edebiyat v.s.

Gelecek kuşaklara nasıl

Aktarılacağı konusu da

Ayrıca bir konu başlığı olsun!