25 Aralık 2025
Facebook
Twitter
Instagram
YouTube
İstanbul
Hafif yağmur
11°
Adana
Adıyaman
Afyonkarahisar
Ağrı
Amasya
Ankara
Antalya
Artvin
Aydın
Balıkesir
Bilecik
Bingöl
Bitlis
Bolu
Burdur
Bursa
Çanakkale
Çankırı
Çorum
Denizli
Diyarbakır
Edirne
Elazığ
Erzincan
Erzurum
Eskişehir
Gaziantep
Giresun
Gümüşhane
Hakkari
Hatay
Isparta
Mersin
İstanbul
İzmir
Kars
Kastamonu
Kayseri
Kırklareli
Kırşehir
Kocaeli
Konya
Kütahya
Malatya
Manisa
Kahramanmaraş
Mardin
Muğla
Muş
Nevşehir
Niğde
Ordu
Rize
Sakarya
Samsun
Siirt
Sinop
Sivas
Tekirdağ
Tokat
Trabzon
Tunceli
Şanlıurfa
Uşak
Van
Yozgat
Zonguldak
Aksaray
Bayburt
Karaman
Kırıkkale
Batman
Şırnak
Bartın
Ardahan
Iğdır
Yalova
Karabük
Kilis
Osmaniye
Düzce
Ara

Hurufilik Mezhebi....

YAYINLAMA: | GÜNCELLEME:

İslam tarihinde hurufiliğe ilk defa "Cifr İlmi" mucidi Ebu'l-Hattab el-Esedi'nin kurduğu; 

''Ghulat-i Şi'a'' fırkalardan olan Hattab'iyyet-ul Mutlaka mezhebinde rastlanmaktadır.

İslam harfçiliğinin diğer önemli isimleri arasında ise, Karmati bir dai olan Hallac-ı Mansur ile "Füsus-ul Hikem" isimli kitabıyla meşhur olan ve Şeyh'ul-Ekber namı ile de anılan İbni Arabi gelmektedir. 

Hallac ve Rumi'den etkilenen Fadl'ul-Lah 1370'lerde tüm Azerbaycan bölgesinde öğretisini yaymaya başlamış ve Tebriz'deyken Celayiriler hanedanının önde gelen kişileri arasına girmiştir. 

Burada ana eseri; "Cavidan el-Kebir"i yazmıştır. Emir Timur'un emriyle 1393'te Nahçıvan'da o zamanın yöneticisi olan oğlu Miranşah tarafından, siyasi bir tehlike olarak görüldüğü gerekçesiyle idam edilmiştir. 

Daha sonra yönetim tarafından Hurufiler kovuşturmaya uğramış ve dağıtılmışlardır. 

Ancak, tarikat farklı kılıklar altında popülerliğini korumaya devam etmiştir.

Esterabadi, Kur'an'ı ve hadisleri 28 ve 32 harf sistemiyle izah etmeye çalışır. 

 

Hurufilikte yedi rakamı anahtardır: 

Ona göre Fatiha Suresi'nin ayet sayısı, imanın şartları, ve yüzdeki ana noktaların hep yedi rakamını işaret etmesi anlamlıdır. 

Huruf'iyye Mezhebi:

Tanrı'nın her peygamberde aşamalı olarak kendisini açtığına, en son olarak ta yedinci Şii imamı Musa el-Kazım'ın soyundan gelen ve Hurufiyye inancının kurucusu olan Fadl'ul-Lah Ester-Abadi'nin bedeninde vücud bulduğuna ve "Fadl'ul-Lah Ester-Abadi" Naimi'nin Cavidan el-Kebir ''Cavidan-Name'''sinin Kur'an'ı ilga ettiğine inanan sufi tasavvufi yol.

Hurufilere göre; 

Hz. Muhammed son peygamberdir. Her peygamber, kendinden önce gelen peygamberlerin sırlarının anlamını çözmektedir. Hz. Peygamber ise; son peygamber olduğu için kendisinden önceki peygamberlerin bildirdiklerinin anlamını çözecek anahtara sahiptir.

Hurufiler; evrenin üç temel dönemi olduğu kabul ederler. Peygamberlik, İmamlık ve Tanrılık. 

Adem ile başlayan ve Hz. Muhammed bin Abdullah ile sona eren dönem peygamberlik, Ali bin Ebu Talib ile başlayan ve On Birinci İmam Hasan el-Askeri ile biten dönem İmamlık dönemleridir. 

Bütün peygamberler Fadl'ul-Lah'ı müjdelemişlerdir ve Fadl'ul-Lah ile tanrılık dönemi başlamıştır.

Hurufiliğe göre Allah'nın ilk tecellisi; "ses" ya da kelam ile olduğundan, sesin dış öğeleri ve bunların farklı kombinasyonları da kutsal nitelik taşır. 

Kutsal sesin öğeleri, örneğin burun "elif" harfini, gözler "he" harfini, burnun iki yanı "lam" harflerini oluşturur. 

Hurufi inancında ibadetler de harfler ile yorumlanır. 

Örneğin hac, Fadl'ul-Lah'ın öldürüldüğü yeri ziyaret, şeytan taşlama Fadl'ul-Lah'ı öldüren Timur'un oğlu Miranşah'ın Senceriye Kalesi'ni taşlamaktır.

İnanç ve yorumlarından bazıları;

''İnsan yüzündeki hatlar ile Arap harflerinin şekilleri arasında bazı alakalar vardır. 

İnsan vücudundaki her uzuv bir harfe karşılık gelmektedir. Ayrıca, her uzuv kainattaki bir tecellinin misalidir.'' 

Örneğin, Cesetsiz ruh olmadığı gibi harfsiz de mana yoktur. Hurufat ise, manaların cesedidir.

Arş, zeka ve ruhun yansıdığı cephedir. 

Cennet, Cehennem, Sırat, Arafat, yer gök, cin, melek ve benzeri her şey de karşılığı olan tek bir harf ile temsil edilir.

İnançlarına göre insan gözünün biri; Cebrail diğeri de Azrail'dir. 

Cebrail Ali'yi, Azrail'de Hz. Muhammed'i temsil etmektedir. 

Adem'in yüzü Vech'ul-Lah' ''Allah'ın yüzü''tır. 

"Kab-ı Kavseyn" ise, insanın iki kaşıdır.

 Hurufilere göre Kur'anda ne kadar "Fadl'ul-Lah" ve "Fazıl" kelimesi varsa hepsi de beklenen Mehdi olan Fadl'ul-Lah Yezdani'ye delalettir.

Nübüvvet; yirmi sekiz harften oluşur. 

Bu nedenle de ümmidir. "Hurufiler" bu yirmi sekiz Arab harfine; "Kelime-i Muhammedi" adını verirler. Kur'an Velayet'in Dunun'undan olan Nübüvvet'e özgü olarak yirmi sekiz harf ile indirilmiştir. 

Fadl'ul-Lah Yezdani'nin bu harflere eklediği dört harf "g", "j", "ç", "p" ile birlikte oluşan otuz iki harfe ise, "Kelime-i Ademiyye" adını verirler. 

Böylece "Veli" de tam otuz iki hurufa mazhar olmuş olur.

Esrar-ı Huruf'a vakıf olanlar "Zümre-i Naciye" olarak adlandırılan seçkinleri oluştururlar. 

Kur'an-ı Kerim iki kısımdan müteşekkildir. 

Kur'an-ı Kerim, muhkemat ve surelerin başında anlamları bilinmeyen; "Elif-Lam-Mim", "Elif-Lam-Mim-Sad", "Elif-Lam-Ra", "Elif-Lam-Mim-Ra",  

"Kaf-Ha-Ya-Ayn-Sad", "Ta-Ha", "Ta-Sin-Mim",  

"Ta-Sin-Bunlar sana Kur'an'ın ve apaçık bir kitabın ayetleridir."

"Ya-Sin", "Sad-Bu öğütle dolu Kur'an'a bak!",  

"Ha-Mim", "Ayn-Sin-Kaf", "Kaf-Şanlı Kur'an'a andolsun!", "Nun-Kaleme, ve kalem ehlinin satıra dizdiklerine ve dizecekleri Hakk'iy-Çün!" gibi ya sadece harflerden oluşan ya da başlarında tek harf ihtiva eden müteşabih diye nitelendirilen ayetlerden oluşmaktadır. 

"Hurufiler" bu noktada anlaşılması güç birtakım hesaplar yapmak suretiyle herşeyin manasını değiştirerek başka bir hale koyarlar.

Bu yukarıda sıralanan ve Kur'an'daki yirmi dokuz surenin başında yer alan on dört mücerret kelime "Kelam-ı Mahfuz" niteliğinde olup, Hurufiliğe göre Batıni anlamlara sahiptir. 

Örneğin, "Ayn; Ali İlim", "Mim-Muhammed",  

"Nun-Nokta", "Kaf-HakkAllah", "Hı-Hızır",  

"Sin-Arş ", "Sad-Salat", "Lam-Levh" demektir.

Kaynak; Vikipedi...

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *