Bostan Çelebi...

Osmanlı alimi ve tarihçi.

Asıl adı; Mustafa, babasının adı Mehmed Ali'dir. 1498'de Tire'de doğdu. 

Tah­sil çağma geldiğinde önce Kur'an'ı ez­berledi, arkasından da tefsir ilmine çalıştı. 

Daha sonra devrin tanınmış müderrislerinden Carullah Efendi, Zeyrekzade Rükneddin Çelebi ve Muhyiddin Fenari'den ders aldı; bir ara Kemalpaşazade'nin de talebesi oldu. 

Aynı tarihlerde Kanuni'nin hocası Hayreddin Efen­di'ye intisap etti ve 1526'da ondan icazet aldı.

Bostan Çelebi bir süre bazı küçük medreselerde ve kazalarda müderrislik ve kadılık yaptı. 

Haseki ve Sahn medreselerindeki görevinin ardından 1544'te Bur­sa ve Edirne, ertesi yıl ise, İstanbul ka­dısı oldu; 1547'de de Anadolu ve Rumeli kazaskerliğine tayin edildi. 

Bu vazifede iken Veziriazam Rüstem Paşa ile Vezir Haydar Paşa arasındaki bir davada Hay­dar Paşa'nın haklı olduğuna hükmet­mesi üzerine 1551'de görevinden alın­dı, hatta veziriazam tarafından rütbece daha aşağı mevkide bulunan kimselere teftiş ettirilerek kendisine hakarette bulunuldu. 

Fakat teftiş sonunda hakkında yapılan dedikoduların tamamen iftira­dan ibaret olduğu anlaşılarak beraat et­ti. 

Rüstem Paşa'nm ikinci veziriazamlığı zamanında ve 1569'da hak­kında iki defa daha soruşturma açıldıysa da her ikisinde de temize çıktı. 

1570'te vefat etti ve Edirnekapı dışındaki Emir Buhari Tekkesi civarına defnedildi.

Bostan Çelebi'nin Bostanzade künye­siyle bilinen Mehmed ve Mustafa ad­larında iki oğlundan büyüğü Mehmed Efendi iki defa şeyhülislamlık yapmış, küçüğü Mustafa Efendi ise, iki defa Ru­meli kazaskerliği görevinde bulunmuştur. 

Dindar ve dürüst bir kimse olan Bos­tan Çelebi kuvvetli bir zeka ve hafızaya sahipti. 

Arapça, Farsça ile edebi ilimlere ve Kur'an'a vakıf, aynı zamanda iyi bir şairdi.

Eserleri; 

1. Süleymanname. Kanuni devrinin ilk yirmi iki yılının orijinal bir kaynağı olan eser,  

Hammer'in tesiriyle uzun yıllar Ferdi adlı birine atfedilmiştir. 

Bostan Çelebi eserini bir vak'anüvis gibi yazmaya başlamış, fakat değişik zamanlarda tek­rar ele almak suretiyle ona yeni ilave­lerde bulunmuştur. 

Mevcut nüshaların hiçbirinde telif tarihi yoktur. 

Ancak müel­lifin ifade tarzından Süleymanname'nin ilk telifini 1524'te, ikinci telifini 1537'de, üçüncü telifini 1541'de, son telifini ise, 1547'de yaptığı söylenebilir. Edebi ve resmi güzel bir üslupla kaleme alınan Süleymanname çağdaş tarih kaynak­larını tamamlar mahiyette olup Kanuni devrinin 1520-1542 yılları arası olayla­rının kronolojik tesbitinde ihmal edilme­mesi gereken bir eserdir. 

Kanuni'nin ho­cası Hayreddin Efendi'ye intisabından dolayı sarayla ilgili hadiseler diğer çağ­daş kaynaklara göre oldukça geniş bir şekilde ele alınmış olmakla birlikte Bos­tan Çelebi'nin eseri daha sonraki tarih­çiler tarafından kaynak olarak pek kul­lanılmamıştır. 

Ha­şiye'aia tefsiri sureti'l-Encam. Beyzavi tefsirinden En'am suresine yaptığı bu haşiyenin Süleymaniye Kütüphanesi'nde yazma nüshaları mevcuttur (Reisülküttab, nr. 68; Süleymaniye). 

Bostan Çelebi'­nin kimyaya dair Necatü'l-ahbab ve tuhfetü zevi'l-elbah adlı bir eseriyle Risaletü'l-Kaza

3 ve7 kader, Risale fi'l- Cüz'i'llezi la yefecezze

3 adlı risaleleri olduğu da kaynaklarda zikredilmektedir.

Kaynak; İslam Ansiklopedisi.