Nilüfer Hatun...

Nilüfer Hatun'un mezarı Bursa'da Orhan Gazi türbesindedir.

Nilüfer Hatun, Yarhisar Tekfur'unun kızı, Orhan Gazi'nin eşi ve I. Murad'ın annesi.

Asıl adı; Holofira'dır. 

Müslüman olduktan sonra "Nilüfer" adını almıştır. Orhan Gazi'yle evlendirilmeden önce Bilecik Tekfurunun oğluyla nişanlıdır. 

Osmanlılar'ın Bilecik'i ele geçirmesi sırasında, yakınlardaki düğün konvoyuna yapılan baskın esnasında esir alındığı ve Osman Gazi tarafından oğlu Orhan Gazi ile evlendirildiği söylenmektedir. Bursa yöresinde yaptırdığı camilerle ve hayır işleriyle çok sevilmiştir. 

Bursa'da bir ilçeye ismi verilmiştir. 

Kabri, Bursa'daki Orhan Gazi türbesindedir. 

İznik'te kendi adına bir imarethane yaptırılmıştır. Ayrıca, ismi Orhan Gazi'nin kendi türbesi olan Bursa'daki ''Gümüşlü'' Tophane'de bulunmaktadır.

***

Ayşe Hafsa Sultan:

Hafsa Valide Sultan, Osmanlı Padişahı 

I. Selim'in 1494'te Trabzon'da evlendiği İkinci eşi, Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi ve Valide Sultan.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı Kitabeler'de ismini 

"Hafsa bint-i Abdü'l-Muin" olarak vermektedir.

Bu Hafsa Sultan'ın cariye kökenli olup,  

Türk asıllı olmadığının bir delilidir. 

Necdet Sakaoğlu'na göre Kırım Hanı Mengli Giray'ın kızı olduğu iddiaları kanıtlanamamıştır. Osmanlı Padişahı I.Selim'in Birinci eşi olan Kırım hanı Mengli Giray'ın kızı Aişe Hatun ile karıştırılan Hafsa Sultan şimdiki Ukrayna sınırları içindeki Kırım Hanlığı'nda, 1479 kışına denk gelen bir zamanda dünyaya geldi.

Osmanlı Sarayına Girişi:

14 yaşında babası ve Osmanlı padişahı Sultan Bayezid Han'ın uygun gördükleri bir şekilde Şehzade Selim ile evlendirildi. 

Kerç şehrinden yola çıkan kadırga ile Trabzon'a gelin olarak inmiştir. 

Sultan Selim'in şehzadelik döneminde Trabzon'da, oğlu Şehzade Süleyman'ın sancak beyliklerinde de Kefe ve Manisa'da bulundu.

Valide Sultanlık Dönemi:

Oğlunun tahta geçişiyle Hafsa Sultan da İstanbul'a geldi. Annesini çok seven, sayan ve hürmet eden Süleyman Han tarafında tarihte ilk defa kendisine Valide Sultan makamı uygun görüldü. 

Oğlu üzerinde yoğun etkisi görülen Valide Sultan'ın baskın bir rol oynadığı bilinmektedir. 

Fakat bu etkisini hiçbir zaman kötüye kullanmamıştır.

Hayatının sonuna kadar Hürrem Sultan'ın ilerleyişi önünde set kurmuş ve ve haremdeki dengeleri iyi tutmuştur.

Bu yüzden denilebilir ki, iyiliği ile etkili Valide Sultan yaşadığı sürece Hürrem Sultan'ın da yükselmesine bir imkan olmamaktadır.

Ayşe Hafsa Valide Sultan'ın günümüze ulaşan birçok mektubu da vardır.

Vefatı ve Eserleri:

19 Mart 1534 tarihinde oğlunun saltanatı sırasında muhtemelen kalbe bağlı sorunlardan elli beş ya da elli altı yaşlarında öldü. 

İstanbul'daki Yavuz Sultan Selim Camii'ndeki türbeye gömüldü. 

Yanında kızı Şah Sultan da medfundur.

Manisa'da Ayşe Hafsa Sultan tarafından inşa ettirilmiş külliyenin bir parçası olan ve özellikle psikiyatrik tedavide ün salmış Darüşşifa.

Manisa'da 1522 yılında tamamlanan bimaristanı ile ünlü külliyesinin yanı sıra, gelirlerini bu külliyeye vakfettiği Urla'da bir mescid yaptırdı. 

Marmaris'teki Osmanlı kervansarayı da,  

kitabesi 1545 tarihini taşımakla birlikte,  

Hafsa Sultan'ın ismi ile anılmaktadır.

Ayşe Hafsa Sultan'ın kökeni:

Ayşe Hafsa Sultan'ın kökeni hakkında çeşitli kaynaklarda iki değişik görüş yer almaktadır:

Bunlardan birincisine göre Ayşe Hafsa Sultan, "Abd'ül-Muin" adında birinin kızıdır.

Diğer bir görüşe göre ise, Ayşe Hafsa Sultan Kırım hanı Mengli Giray'ın kızıdır.

Gerçekten de Yavuz Sultan Selim'in eşlerinden birisinin Mengli Giray'ın kızı, Beyhan Sultan,  

Hafize Sultan ile Devlet-Şah ''Yenişah'' Sultan'ın annesi olan Aişe Hatun olduğu kesin olarak bilinmektedir. 

Ancak kesin olmayan diğer bir görüşe göre ise Kanuni Sultan Süleyman'ın öz annesi olan Ayşe Hafsa Sultan, Yavuz Sultan Selim'in Avrupa kökenli ikinci eşindir.

Diğer taraftan da Ayşe Hafsa Sultan, kendisinden yüz yıl kadar önce yaşamış olan Aydınoğlu Beyliği'nin son beyi Aydınoğlu İsa Bey'in kızı ve Yıldırım Beyazıd'ın eşi olan Hafsa Hatun ile karıştırılmamalıdır. Edirne'nin Havsa kasabasının ismini Hafsa Hatun'un orada yaşamış olmasından dolayı ondan aldığı söylenir. 

Ama aslında adını yakınlardaki Has Köyünde büyük bir külliye yaptıran Fatih Sultan Mehmet'in sadrazamlarından Mahmud Paşa'ya izafeten "Havass'ı Mahmud Paşa'dan'' 

(i.e. Mahmud Paşa Has'ları) almıştır.

Vikipedi..