Çaka Bey...
Çaka Bey, 1071'deki Malazgirt Meydan Muharebesi'nin hemen sonrasında Selçukluların Anadolu coğrafyasına yayıldıkları dönemde Smyrna günümüzde İzmir merkezli bağımsız bir beylik kuran ve yöneten 11. yüzyıl Selçuklu komutanı ve denizcisidir.
Türk tarihinin ilk donanmasını oluşturduğu için tarihteki ilk Türk amirali olarak kabul edilmektedir.
1071 yılı sonrasında Anadolu'ya yapılan Selçuklu akınlarına katılan ve 1078 civarında Bizans İmparatorluğu'na esir düşen Çaka Bey,
İmparator III.Nikeforos Botaneiates'in dikkatini çekerek protonobilissimus unvanıyla saraya alındı.
1081'de imparatorluğa I.Aleksios Komnenos geçince kendisine verilen unvan ve ayrıcalıkların geri alınması sebebiyle saraydan ayrıldı.
Aynı yıl, İzmir tarihindeki ilk Türk hakimiyetini sağladı.
1092 yılı civarında, günümüzde Çanakkale'de yer alan Abidos'u kuşattı, fakat Bizans İmparatoru
I.Aleksios Komnenos'un Anadolu Selçuklu Sultanı
I.Kılıç Arslan'ı kışkırtması üzerine Kılıç Arslan tarafından öldürüldü.
1071 yılında Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasında Bizans İmparatoru
IV. Romanos Diogenes esir düşmüş,
Anadolu'da Türkmen boyları tarafından kurulan beylikler ortaya çıkmıştı.
1080 yılında, Sivas merkezli olarak kurulan Danişmendliler Beyliği'nin kurucusu Danişmend Gazi'ye bağlı bir bey olarak, Batı'daki Bizans topraklarına düzenlenen akınlara katılan Oğuzların Çavuldur boyuna mensup Çaka Bey,
1078 yılı civarındaki akınların birinde Bizans'a esir düştü.
Başkent Konstantinopolis'e ''günümüzde İstanbul'' götürülmesini takiben İmparator III.Nikeforos Botaneiates'in dikkatini çekerek saraya alındı ve kendisine protonobilissimus unvanı verildi.
Burada Yunanca da öğrenerek diğer bazı Türk esirler gibi sarayda iyi mevkilere yükseldi.
1081 yılında tahta İmparator I. Aleksios Komnenos geçince kendisine verilen unvan ve ayrıcalıklar geri alındı ve saraydan ayrılarak Anadolu'daki Türkmenlerin arasına döndü.
Çaka Bey, Bizans ile Peçenekler arasındaki mücadeleden de faydalanarak 1081 yılında Bizans'ın elindeki Smyrna'yı ''günümüzde İzmir'', yaklaşık
8.000 askeriyle ele geçirdi.
Buradaki Rum ustaları kullanarak 40 parçalık bir donanma oluşturdu.
Donanmanın oluşturulduğu 1081 yılı, aynı zamanda Türk Deniz Kuvvetlerinin kuruluş tarihi olarak kabul edilmektedir.
Bizans'ın Balkanlar'da ve Peçenekler ile yaptığı çarpışmalardan haberdar olan Çaka Bey,
Smyrna merkezli beyliğinin sınırlarını genişletme amacı çerçevesinde, ilk olarak Klazomenai'i ''günümüzde Urla'' ele geçirdi.
Ardından Phokaia'ya ''günümüzde Foça'' düzenlediği ilk saldırıda şehri topraklarına kattı.
Bir süre sonra Lesbos'un ''günümüzde Midilli'' yönetiminden sorumlu Alopus'a yazdığı mektuplarla, şehri terk etmemesi durumunda kendisini cezalandıracağını bildirdi.
Bu tehditlerin ardından Alopus adayı terk ederken, Çaka Bey komutasındaki kuvvetler 1089'da,
herhangi bir direnişle karşılaşmadan Mytilene ''günümüzde Midilli şehri'' şehrini ele geçirdi.
Lesbos'un Çaka Bey'in kontrolüne geçtiğini öğrenen Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos, derhal adaya bir donanma gönderdi.
Öte yandan Lesbos'tan ayrılan Çaka Bey ise,
1090 yılında Chios'a ''günümüzde Sakız Adası'' düzenlediği ilk saldırı sonrasında adayı kontrolü altına aldı.
Gücünü artırdıktan sonra kendisine imparator unvanı veren ve Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'i kuşatma amacı güden Çaka Bey; bu doğrultuda, imparatorluğun doğusunda yer alan Türk boyu Peçenekler ile temasa geçti.
Öte yandan bir başka Türk boyu Kıpçaklar ile anlaşan İmparator, I. Aleksios Komnenos, 29 Nisan 1091 tarihinde, kadın ve çocuklar da dahil olmak üzere Peçenekleri kılıçtan geçirdi ve bu tehlikeyi ortadan kaldırdı.
Hemen sonrasında ise, Nicaea'da, günümüzde İznik tahta geçen Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan ile ilişki kurdu.
Diğer taraftan Çaka Bey de kızını I. Kılıç Arslan ile evlendirmişti.
***
Çaka Bey'in ölümünün ardından I Aleksios Komnenos, I.Kılıç Arslan'ı Nicaea'dan çıkarmak ve olası Türk saldırılarını püskürtmek için Avrupa'daki Hıristiyan devletleri harekete geçirdi ve Birinci Haçlı Seferi'nin başlamasını sağladı.
1097 yılında şehri ele geçiren Haçlılar, burayı Bizans'a teslim etti.
Anadolu'nun içlerine doğru ilerleyen Haçlılar Dorlion'da günümüzde Eskişehir yapılan muharebede Selçukluları mağlup ederken, Smyrna'ya saldıran Bizans kuvvetleri de şehri karadan ve denizden kuşattı.
Buradaki Türk kumandan şehri teslim etmesine rağmen, 1097 yazında 10.000 kadar Türk kılıçtan geçirildi.
Bir başka Türk beyi Tanrıvermiş'in elinde bulunan Ephesos'u da teslim alan Bizans ordusu, esir edilen yaklaşık 2.000 Türk'ü adalara dağıttı.
Çaka Bey'in Türkmenleri ise, önce Polybotum günümüzde Bolvadin, sonrasında ise,
Filadelfiya günümüzde Alaşehir civarına çekildi. Filadelfiya'nın da Bizans tarafından alınmasının ardından ise, bu Türkmenler daha da doğuya,
Gerede civarına kadar geriledi.
vikipedi.
