Nankör ve iki yüzlülük...

''İnsanlar kendilerinden daha yüksek olanların nankörlüğünden söz etmeyi severler.''

Samuel Johnson

''Toprak, nankör bir adamdan daha kötü bir şey yetiştirmez.''

Ausonius

''Nankör insan, her şeyin fiyatını bilen fakat hiçbir şeyin değerini bilmeyen kimsedir.''

Oscar Wilde

''En çirkin, en eski ve en çok bilinen nankörlük, çocukların ailelerine karşı gösterdikleri nankörlüktür.''

Vauvenargues

''Kötü insanlar aynı zamanda nankördür de.''

Cervantes

''Nankörlük, gururun kızıdır.''

Cervantes

''İnsanlara kendilerini nankörlüğe mecbur edecek kadar büyük hizmetlerde bulunmayız.''

Balzac

''Hiçbir nankörlük kalbimizi, yardım etmek için cürümler işlediğimiz insanların nankörlüğü kadar yaralamaz.''

Henry Fielding

''Nankörlük, kusurların en büyüğüdür ve eğer insanlar unutkan olmasalardı, hiçbir nankör olmazdı.'

Goethe

''Nankörlük, zayıf insanların işidir.Kudretli insanlar içinde asla nankör olana rastlamadım.''

Goethe

''İyilik edecek hal ve mevkide olduğumuz müddetçe nankörlüklerle karşılaşmayız.

La Rochefoucauld

''Nasıl bir at, üzerindeki zengin koşumların farkına varmazsa, insan da içinde yaşadığı nimetlerin öyle farkına varmaz.''

Shakespeare

''Nankörlük sevginin mezarıdır.''

La Rochefoucauld

''Nankör bir evlada sahip olmak, yılan dişinden daha acı verir.''

İki yüzlülükten nefret ettiği bilinen Mehmet Akif bir gün dostlarına şöyle der:

"İki yüzlüleri sever oldum, çünkü yaşadıkça yirmi yüzlü insanlar görmeye başladım."

Bugün artık yirmi yüzlüler de tarihe karıştı ve etrafı yüzsüzler sardı.

Sözlüklerde iki yüzlülük: "Özü, sözü bir olmayan, kendisini olduğundan başka türlü gösteren, mürai, riyakâr, münafık…" şeklinde karşılıyor. Herkesin muhakkak birtakim kusurlari vardir. Yunus'un ifadesiyle, yaratandan ötürü bu kusurların birçoğu hoş görülebilir. Ancak, "olduğu gibi görünmemek, yahut göründüğü gibi olmamak" diye tanımlanan ve insan için zaafların en çirkini olan iki yüzlülük hiçbir zaman hoş karşılanmaz.

Bir ifade ile her Ahmed'in bir Ebucehil'i olması gayet normaldir. Anormal olan dost görünüp düşmanlık yapmaktır. Hz. Ali'nin dediği gibi, ''düşmanın en büyüğü düşmanlığını gizleyendir.'' Size düşman olduklarını hal ve davranışlarıyla ortaya koyanlardan korkmanıza lüzum yok. Gerekli tedbiri alırsınız. Esas korkulması gerekenler düşmanlığını gizleyenler, ''iki yüzlülerdir.''

Çok riyâkâr var velî görünür.

İbn Mülcem iken Ali görünür.

Ali görünen İbn Mülcem'in 19 Ramazan 40 -26 Kanun-ı sâni 661 tarihinde Hz. Ali'yi namazda şehit eden münafık ve pislik bir zat olduğunu belirtirsek sanırım mesele daha iyi anlaşılacaktır.

Atalarımız "Hayvanın alacası dışında, insanın alacası içinde" demişler. Gerçekten de biz biliriz ki yılan sokar, aslan parçalar, köpek ısırır, kedi tırmalar. Ama insanın ne yapacağını önceden kastedemez. Çünkü onun alacası içindedir. Bize düşen zâhire göre hükmetmek olduğu için de çok defa yanılıyoruz. Nitekim adam sâdık görünür, hâin çıkar. İlk bakışta mürşit sanırsınız, oysa yoldan çıkmış bir sapıktır, ama onu anlamakta güçlük çekeriz.

(Ziya Paşa)