Ümmü Atiyye...
Medine-i Münevvere'de müslüman hanımların cenâzelerini yıkamakla meşhur olmuştu.
Sevgili Peygamberimizin ilk kızı, biricik Zeyneb'i vefat edince, cenâze gasil ve defin hizmeti ona verilmişti. Bu onun Rasûlullah (s.a.v) efendimiz katındaki dîni mevkiini göstermesi bakımından dikkat çekiciydi. Bu hizmetiyle ilgili olarak kendisinden rivâyet edilen hadis-i şerif şöyledir:
Ümmü Atıyye radıyallahu anhâ'dan rivayet edildiğine göre, Rasûlullah sallallahu aleyhi vesellem kızı Zeyneb radıyallahû anhâ'yı yıkayan kadınlara şöyle buyurdu:
''Sağ tarafından ve abdest organlarından başlayın.'' (Riyazussalihin)
Zeyneb (r. anhâ) hicretin sekizinci yilinda vafat etti. Resûl-i Ekrem (s.a.v) biricik kızının cenâzesini yıkayan Ümmü Atıyye (r. anhâ) ve ona yardım eden diğer hanım sahâbilere, yıkamaya sağ taraftan ve abdest organlarından başlamalarını söyledi.
Efendimiz, bu tavsiyeleriyle bizlere de ışık tuttu. Hayatta her iyi ve güzel işi sağdan başlayarak, yapmamız gerektiğini duyurdu.
Hadis kitaplarının değişik yerlerinde rivayet edilen bir başka hadislerinde ise, Fahr-i Kâinat (s.a.v) efendimiz'in Ümmü Atıyye
(r. anhâ)'ya ayrıca şu tavsilerde bulunduğu nakledilmiştir.
Sevgili kızını bol su ile ve o devirde yaprakları sabun yerine kullanılan sidr adlı bitkinin yapraklarıyla üç, beş, hatta gerekirse daha fazla yıkamalarını istedi.
Sonuncu defa yıkarken kâfur veya benzeri güzel bir koku kullanmalarını söyledi. İşleri bitince haber vermelerini tenbih etti.
Yıkama işinin tamamlandığı söylenince, izârını onlara vererek; ''Bunu kızıma iç gömleği yapınız'' buyurdu. Kızına karşı kalbinde beslemiş olduğu sevgiyi bu şekilde göstermiş oldu. Vedâ anında bile biricik kızına sevgisini eksik eylemedi. Şefkat gömleğine sararak onu uğurladı.
Ne sevgi!... Ne şefkat!... Ne merhamet!... Allah'ım bizlere de o sevgi, şefkat ve merhamet pınarından doyasıya içmeyi nasîb et!...
Ümmü Atıyye (r. anhâ) metânet sâhibi, sabırlı bir hanımdı. Ölüler için mâtem tutmazdı. Arkasından feryâd ü figan ederek ağlamazdı.
O kendi oğlunun vefatından üç gün sonra koku sürünerek halkın içine çıkmıştı. Bu hareketini garib karşılayanlara Efendimizden naklen şu haberi vermişti: ''Bir kadının kocasından başka bir kimse için üç günden fazla mâtem havasına bürünmesine müsaade edilmemiştir''diye söylemiştir.
Ümmü Atiyye (r. anhâ) Ashâb-i kirâmin fakîhlerinden sayilmiş ve kirk kadar hadis-i şerif naklettigi rivâyet edilmiştir. Hepsi Kütüb-i Sitte'de yer almıştır. İki tanesi meâlen şöyledir:
''Hanım olarak bizler cenâzenin peşini takipten men olunduk.''
''Rasûlullah (s.a.v) bizimle bey'at yaparken; feryâd ederek ağlamamak üzere bizden söz aldı.''
Ümmü Atıyye (r. anhâ) hicretin yetmişinci yılı civarında vefat etmiştir.
